Voor het grootste deel van de geschiedenis was het belangrijkste doel wat betreft eten ‘genoeg eten vinden’. Dik zijn stond voor voorspoed, welzijn en rijkdom. Vet op je lichaam betekende een hogere sociale status, een grotere kans om een hongersnood te doorstaan, en vruchtbaarheid. En dun zijn betekende armoede, ziekte en dood. Dat zie je ook terug in beelden, afbeeldingen en schilderijen van koningen, goden, godinnen, en farao’s. Zij worden vaak afgebeeld met een dik, mollig lichaam als symbool van vruchtbaarheid en goddelijkheid. Het bekende beeldje ‘De Venus van Hohle Fels’ is een naakte vrouw uit het begin van de Oude Steentijd, ca. 35.000-40.000 jaar geleden. Het is de oudste voorstelling van het menselijk lichaam. Een lichaam met vetrollen en grote borsten.

Influencers en magazines

Misschien denk je dat ‘dieetcultuur‘ met het huidige slankheidsideaal en vetfobie zijn ontstaan in de huidige tijd. Dat we zo denken door artikelen over cellulitis in magazines, influencers die betaald worden om een detox te promoten en celebs die (weer) een nieuw dieetboek uitbrengen. Maar het gaat veel verder (terug) dan dat. De wortels van de dieetcultuur liggen voor een groot deel in racisme en (vrouwen)onderdrukking. Dat is geen prettige boodschap, maar het erkennen ervan kan het makkelijker maken om er los van te komen.

Het hedendaagse slankheidsideaal is in de kern racistisch

Toen in Amerika steeds meer immigranten kwamen en de witte middenklasse manieren zocht om een dominante positie te behouden werd lichaamsvorm ook een punt van vergelijking. Dik zijn werd gelinkt aan zwart zijn, vraatzucht en luiheid. Witte vrouwen werden aangemoedigd om het slankheidsideaal na te streven als teken van witte superioriteit. En dat begon al ver voordat er vanuit de medische hoek gepraat werd over ‘overgewicht’ en ‘obesitas’ in relatie tot gezondheid en ziekte. Dokters hadden destijds helemaal geen weegschalen in hun praktijken, literatuur over gewicht en gezondheid was er niet, en het idee dat je ‘moest afvallen voor je gezondheid’ bestond nog helemaal niet. Toen raciale opvattingen over dik zijn al in de cultuur waren verankerd, kwam pas medische link met dik zijn. Wil je daar meer over lezen dan is Fearing the black body:The Racial Origins of Fat Phobia van Associate Professor of Sociology Sabrina Strings echt een aanrader.

Dieetcultuur beïnvloedt iedereen

In de afgelopen 200 jaar heeft de dieetcultuur zich verder gevormd tot een systeem van overtuigingen dat iedereen beïnvloedt – ongeacht achtergrond en maat. Praktisch iedereen wordt aangemoedigd om een – meestal totaal onbereikbaar – lichaamsbeeld na te streven. Daar heeft niemand baat bij. Dikke mensen hebben te maken met gewichtsstigma. Ze worden verondersteld ongezond en lui te zijn. En dat is van invloed op hun geestelijke gezondheid, relaties, hoe ze door een arts worden behandeld en zelfs hun baanvooruitzichten!

Hoe fucked-up is het eigenlijk dat we dagelijks de boodschap krijgen dat we niet goed genoeg zijn, dat we ons lichaam moeten veranderen, dat we geen ‘wilskracht’ hebben en dat het ook nog een allemaal onze eigen schuld is (wat niet zo is!) Laten we stoppen met onszelf zo dwars te zitten. Laten we wat aardiger zijn voor onszelf en onszelf wat meer gunnen! Word ook een ‘diet-culture drop-out’!

Meer over dieetcultuur? We namen er ook een podcast over op!

fotocredit: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:VenusHohlefels2.jpg