Intuïtief Eten is een anti-dieet benadering die je met behulp van 10 principes leert hoe je in contact kunt komen met je eigen innerlijke signalen zoals honger, verzadiging en voldoening en je voor altijd afscheid laat nemen van diëten.

In Amerika is het al jaren megapopulair, veel diëtisten hebben zich erin gespecialiseerd en de methode heeft al velen geholpen om meer waardering voor hun lichaam te hebben en meer te genieten van eten. Bovendien hebben Intuïtief Eters minder verstoord eetgedrag zoals restrictief eten, maaltijden overslaan, chronisch diëten en minder schuldgevoelens en schaamte over eten. Studies tonen aan dat mensen die in contact staan met de behoeften van hun lichaam zich beter voelen en hun kwaliteit van leven hebben verbeterd.

Veel mensen zetten hun leven in de wachtstand tot ze zijn afgevallen. Maar als je de obsessie met eten los kunt laten dan ga je tijd en ruimte voor andere betekenisvolle dingen terugkrijgen. Eten hoort leuk te zijn! Tijd om er in Nederland meer bekendheid aan te geven! Wat is het nu precies en welke 10 principes horen erbij? Ohja, het boek Intuïtief Eten koop je hier.

Intuïtief Eten is een anti-dieet benadering

Je leert je lichaam weer te vertrouwen als het om eten gaat, de cyclus van voortdurend op dieet zijn en er weer mee stoppen (en weer op dieet gaan, en er weer mee stoppen) te doorbreken en weer een fijne relatie met eten op te bouwen. Intuïtief Eten heeft dus niks te maken heeft met diëten, voedingsschema’s, discipline of wilskracht. Het werd in 1995 ontwikkeld door twee Amerikaanse diëtisten Evelyn Tribole en Elyse Resch, in eerste instantie op basis van hun ervaringen met cliënten. Later is er zoveel onderzoek gedaan met deze methode dat het nu een goed onderbouwde anti-dieet methode is. Intuïtief Eten een raamwerk dat op gedrag gericht is in plaats van regels of restricties.

Je bent geboren als intuïtieve eter

Je bent geboren als intuïtieve eter. Ook jij! Baby’s huilen om aan te geven dat ze honger hebben. Ze stoppen met drinken als ze genoeg hebben gehad. Kleine kinderen eten ook wanneer ze honger hebben en stoppen als ze vol zijn. Dat kan van dag tot dag verschillen. Dat zie ik ook bij mijn eigen peuter. De ene dag eet hij als een bouwvakker en de andere dag zijn het muizenhapjes. Maar overall krijgt hij voldoende binnen, en groeit hij goed. Naarmate we ouder worden kan dit veranderen. We ontwikkelen vaak steeds meer regels en beperkingen en ook gedachten en oordelen rondom eten. Zo kunnen we onze intuïtieve skills verliezen. Misschien heb jij vroeger ook wel geleerd om je bord leeg te eten? Of kreeg je een toetje als beloning? Of werd het toetje je juist ontzegd als een straf (‘zonder toetje naar bed’) als je je had misdragen? Om je heen hoor je vaak (bijvoorbeeld in de media) dat sommige voedingsmiddelen goed voor ons zijn en andere slecht – waardoor we ons goed voelen als we bepaald voedsel eten en schuldig voelen als we het andere eten.

Intuïtief Eten is het tegenovergestelde van een dieet

Intuïtief Eten is geen dieet. Het is eigenlijk precies het tegenovergestelde. Je hoeft geen calorieën of macro’s (koolhydraten, eiwitten, vetten) te tellen en alles is qua eten toegestaan. Het is ook geen voedingsschema. Je hoeft geen porties af te meten en geen regels te volgen. In plaats daarvan gaat het erom dat je de focus legt op je interne signalen (oftewel je intuïtie) zoals honger, verzadiging en voldoening, en dat je stopt met het luisteren naar externe signalen zoals eetregels en -beperkingen. De enige regel is dat je voor altijd diëten moet afzweren. Als Intuïtieve eter geef jij jezelf onvoorwaardelijke toestemming om te eten wat je wilt zonder je schuldig te voelen. Je vertrouwt op je interne honger- en verzadigingssignalen, en andere signalen zoals je energieniveau, je mentale helderheid en je stressniveau. Je vertrouwt erop dat je lichaam je vertelt wanneer, wat en hoeveel je moeten eten.

Basisprincipes Intuïtief Eten

Intuïtief Eten bestaat uit 10 basisprincipes die met elkaar het raamwerk vormen om je relatie met eten te herstellen en voor altijd het diëten, achter je te laten. Hieronder vind je ze kort samengevat. Het uitgebreide raamwerk en de praktische vertaling vind je in het boek Intuïtief Eten.

1: Zet de dieetbril af

Denk er eens over na: wat heeft je focus op gewichtsverlies je op dit punt in je leven gebracht? Wat heeft het met je lichaam en geest gedaan? Het heeft niks te maken met wilskracht of dat je een mislukkeling bent. Het is het systeem van diëten dat het probleem is – diëten kunnen mislukken. Doe dieetboeken en tijdschriftartikelen die je valse hoop geven om snel, makkelijk en blijvend af te vallen weg. Ontvolg socialmedia-accounts die de dieetmythe en dieetgedrag promoten (vooral degene die je een slecht gevoel over jezelf geven) en volg in plaats daarvan accounts die positieve berichten over voeding en gezondheid delen. Soms kan het lastig zijn om te bepalen of iets een dieet is, maar alles wat je vertelt over wat of hoeveel je moet eten, is een dieet, zelfs als het wordt gepromoot als een ”lifestyle’. Verzet je dus tegen de dieetcultuur, die gewichtsverlies promoot. Luister niet meer naar de onwaarheden en verzinsels waardoor je je een mislukkeling voelt, elke keer wanneer een nieuw dieet niet werkt en het gewicht er toch weer aankomt. Als je ook maar één sprankje hoop op een nieuw en beter dieet of voedingsschema toelaat, zal het je ervan weerhouden weer in contact te komen met je innerlijke signalen.

2: Respecteer je hongergevoel

Honger is een normaal biologisch proces. Je lichaam moet weten en erop vertrouwen dat het consequent toegang heeft tot voedsel. Zorg dus dat je voldoende energie en koolhydraten binnenkrijgt. Als je je lichaam niet voldoende voeding geeft, kun je een oerdrift tot overeten triggeren. Dat is heel logisch want je lichaam wil overleven. Zodra je het moment van extreme honger bereikt, gaan alle goede bedoelingen om beheerst en bewust te eten overboord. Leren om dit eerste biologische signaal te respecteren vormt de basis voor het opnieuw opbouwen van vertrouwen in jezelf en in eten.

3: Sluit vriendschap met eten

Tijd voor een wapenstilstand: stop de strijd met eten! Probeer, als je eten labelt als “goed” of “slecht” het grijze gebied op te zoeken, om eten neutraal te maken. Geef jezelf onvoorwaardelijke toestemming om te eten. Als je tegen jezelf zegt dat je een bepaald product niet kunt of mag eten, kan dit leiden tot sterke gevoelens van beperking die zich ontwikkelen tot oncontroleerbare, onbedwingbare trek en vaak ook eetbuien.  Uiteindelijk toegeven aan ‘verboden’ voedsel zal waarschijnlijk zorgen voor te veel eten of een eetbui  – aangezien je niet weet wanneer je het weer kunt eten. Dit te veel eten veroorzaakt schuldgevoelens, waardoor de cyclus opnieuw begint: beperking -> onbedwingbare trek en te veel eten -> schuldgevoelens. Misschien herken jij deze situatie wel: je voelt je schuldig en onbeheerst en denkt dat een dieet de oplossing is om het weer op de rit te krijgen en dan begin je weer van voor af aan.

4: Stuur de Eetpolitie weg

Zeg luid ‘nee’ tegen stemmen en gedachten in je hoofd die je vertellen dat je ‘goed’ bezig bent wanneer je zo min mogelijk calorieën eet of juist ‘slecht’ wanneer je een stuk chocoladetaart eet. De Eetpolitie houdt toezicht op de onredelijke regels die de dieetcultuur je oplegt. Het politiebureau is diep in je eigen geest gevestigd. Uit de megafoon klinken negatieve opmerkingen en beschuldigingen die je een schuldgevoel bezorgen. Deze regels zitten diep in je brein en duiken dagelijks op om je eetbeslissingen te sturen. Het kan heel moeilijk zijn om eten als een normale, plezierige bezigheid te zien als de eetpolitie de leiding heeft. Het wegsturen van de Eetpolitie is een cruciale stap om weer een Intuïtieve Eter te kunnen worden..

5: Ontdek voldoening

Door onze dwangmatige neiging ons aan de dieetcultuur te houden zien we vaak een van de meest basale dingen van het bestaan over het hoofd: het genot en de voldoening van eten. Als je niet voldaan bent, blijf je waarschijnlijk zoeken naar dat ene ding waardoor je je voldaan en tevreden voelt, en het kan moeilijk zijn om je ‘klaar’ te voelen met eten. Als je eet wat je echt wilt in een omgeving die uitnodigend is, is dat een heel prettig gevoel en dat draagt sterk bij aan je voldaan en tevreden voelen. Je vol voelen is het fysieke gevoel van verzadiging en voldoening is het mentale gevoel van verzadiging.

6: Voel je verzadiging

Om je verzadiging te respecteren moet je erop vertrouwen dat je jezelf het eten geeft waar je zin in hebt. Luister naar de signalen van je lichaam die je vertellen dat je geen honger meer hebt en volg de signalen die aangeven dat je verzadigd bent. Pauzeer tijdens het eten en vraag jezelf af hoe het eten smaakt en wat je huidige hongerniveau is. Het voelen van verzadiging zal vanzelf komen als je daadwerkelijk gaat eten als je honger hebt.

 7: Wees lief voor je emoties

Wees je er allereerst van bewust dat voedselrestrictie zowel op lichamelijk als geestelijk vlak kan leiden tot verlies van controle, wat kan aanvoelen als emotioneel eten. Emotioneel eten is als je eet om andere redenen dan fysieke honger. Misschien gebruik je eten om onaangename gevoelens en emoties te onderdrukken of te verdoven. Misschien eet je uit verveling of is het uitstelgedrag. Probeer jezelf (evt met behulp van een coach, diëtist of of therapeut) dan andere copingmechanismen aan te leren om je te helpen bij problemen te troosten, gerust te stellen, af te leiden en oplossingen te zoeken. Angst, eenzaamheid, verveling en woede zijn emoties die we allemaal ervaren in ons leven. Elk gevoel heeft zijn eigen trigger en er is voor elk gevoel ook iets wat het weer kan laten verdwijnen of hanteerbaar maakt. Eten kan op korte termijn troost bieden, afleiden van de pijn of zelfs verdoven maar lost geen van deze gevoelens op. Om het probleem op te lossen zul je de bron van de emotie moeten aanpakken.

8: Respecteer je lichaam

Respect voor je lichaam betekent dat je naar je lichaam luistert, fysiek en mentaal voor je lichaam zorgt, vriendelijk en medelevend voor je lichaam bent en je lichaam waardeert zoals het nu is. Van je lichaam houden is geen voorwaarde om het te respecteren. Accepteer je genetische blauwdruk. Net zoals een persoon met schoenmaat 40 niet verwacht in maat 38 te passen, is het zinloos (en frustrerend) om een irreële verwachting te hebben over je lichaamsomvang. Waar het om gaat: respecteer je lichaam, zodat je je beter kunt voelen over jezelf. Kijk of je je focus kunt verleggen van je ‘imperfecties’ en vergelijking met anderen naar alles wat je lichaam voor je doet en waarom je er dankbaar voor bent. Het is oké om hiermee te worstelen. Heb medeleven en geduld met jezelf – afleren en opnieuw aanleren kost tijd. Het is moeilijk om je dieetbril af te zetten als je onrealistisch en kritisch bent over je lichaamsomvang of figuur. Elk lichaam verdient respect!

 9: Beweging – voel het verschil

Veel mensen zien lichaamsbeweging als iets dat ze “moeten doen” of iets om van onze takenlijst af te vinken. Je weet dat het goed voor je gezondheid, maar uiteindelijk wordt het een opgaaf. Zeker gezien de enorme aandacht op uiterlijk in onze maatschappij wordt lichaamsbeweging iets dat we “moeten” of “zouden moeten” doen, in plaats van iets dat we willen doen. Dit is ook de reden waarom het voor veel mensen zo moeilijk is om structureel te bewegen. Intuïtieve beweging is beweging om aandacht te schenken aan en verbinding te maken met je lichaam. Vergeet fanatieke lichaamsbeweging. Word gewoon actief en voel het verschil. Voel je je energiek? Slaap je beter? Verplaats je aandacht naar hoe het voelt om je lichaam te bewegen in plaats van je te richten op hoeveel calorieën je verbrandt met lichaamsbeweging. Juist als je je concentreert op hoe je je voelt tijdens het sporten, energieker bijvoorbeeld, kan dit het verschil maken tussen uit bed stappen voor een stevige ochtendwandeling of op de snoozeknop drukken.

 10: Eer je gezondheid met goede voeding

Kies voor eten dat goed is voor je gezondheid, eten dat je lekker vindt en je een goed gevoel geeft. Kies goede voeding uit selfcare in plaats van uit controle en beperking. In plaats van na te denken over welk voedsel je moet beperken, minderen of stoppen denk je aan welk voedsel je kunt toevoegen om goed voor jezelf te zorgen! Experimenteer wel voedzame keuzes je echt lekker vindt en vooral ook hoe (bereidingswijze). Onthoud dat je niet voortdurend perfecte keuzes hoeft te maken om gezond te zijn. Je zult niet plotseling een tekort aan voedingsstoffen ontwikkelen of ongezond worden van een enkel tussendoortje, een enkele maaltijd of een enkele dag eten. Het gaat erom wat je consequent eet gedurende een langere periode. Vooruitgang, niet perfectie, is wat telt.